ARMENIA - KRAJ PIERWSZYCH CHRZEŚCIJAN, KRAJ NOEGO. PROPOZYCJA WYJAZDU NA 9 DNI! ŚWIETNA CENA I PROGRAM! SAMOLOT+WYŻYWIENIE+PILOT+AUTOBUS!

NOE - BUDOWA ARKI
NOE - BUDOWA ARKI

WYJEŻDŻAMY NA WAKACJE! JEDŹ Z NAMI! ZAPRASZAMY! 

 

CENA WYJAZDU BEZ MARŻY BIURA PODRÓŻY!


WYJAZD: SAMOLOT + WYŻYWIENIE + PILOT +PRZEJAZDY!

 

TOLLES PROGRAM UND PREIS! WIR FAHREN NACH ARMENIEN. FAHRE MIT UNS! DU BIST HERZLICH EINGELADEN!


JEŻELI PODOBAŁBY CI SIĘ TAKI WYJAZD, CHCIAŁBYŚ Z NAMI POJECHAĆ, NA DOLE, ZAMIEŚCIŁAM FORMULARZ ZGŁOSZENIOWYWYPEŁNIJ GO I PRZEŚLIJ DO MNIE! 

 

MOŻLIWE TERMINY WYJAZDU:


APRIL:

12/13-20.04.2013

 

MAI:

10/11-18.05.2013

 

JUNI:

07/08-15.06.2013

21/22-29.06.2013

 

JULI:

05/06-13.07.2013

19/20-27.07.2013

 

AUGUST:

09/10-17.08.2013

 

SEPTEMBER:

27/28.09-05.10.2013

 

OKTOBER:

04/05-12.10.2013

18/19-26.10.2013

 

9 TAGE/ 8 NÄCHTE REISEPROGRAMM FÜR 2013

*)Przepraszam za błędy w tłumaczeniu na j. polski, lecz tłumaczem była automatyczna tłumaczka strony googla: www. http://translate.google.de

 

1. Tag,  Die Hauptstadt Jerewan 

Przylot do Erewania rano. Powitanie przez ormiańskiego przewodnika i przejazd do hotelu. Przyjazd i relaksu. Dziś w programie Tour Miasto Erywań z zwiedzanie głównych atrakcji miasta. Erywań jest jednym z najstarszych miast na świecie, została założona w 782 roku pne. założył na wzgórzu Arin Eboir. Po patrząc na miasto z punktu widokowego - wizyty Matenadaran. W muzeum Matenadaran ponad 25.000 rękopisów są utrzymane, które są bardzo cenne dla badań nad językiem i kulturą. W głównej sali są cenne rękopisy z 5. do 17 Century wystawiony. Następnie Tsitsernakaberd na programie, wzgórza, na którym pomnik i muzeum ofiar ludobójstwa Ormian w 1915 roku są. Czas na odpoczynek po nieprzespanej nocy. Kolacja i nocleg w Erywaniu.

 

Ankunft in Jerewan am frühen Morgen. Begrüssung durch den armenischen Reiseleiter und Bustransfer ins Hotel. Einchecken und Ausruhen.

 

Heute steht auf dem Programm die Stadtrundfahrt durch Jerewan mit Besichtigung der wichtigsten Sehenswürdigkeiten der Stadt. Jerewan ist eine von den ältesten Städten der Welt wurde im Jahre 782 v.Chr. auf dem Hügel Arin Berd gegründet. Nach einem Blick auf die Stadt von dem Aussichtspunkt - Besichtigung von Matenadaran. Im Museum Matenadaran werden mehr als 25000 Handschriften aufbewahrt, die sehr wertvoll für die Untersuchung der Sprache und Kultur sind. In der Haupthalle sind kostbare Handschriften aus den 5. bis 17. Jh. ausgestellt. Danach steht der Zizernakaberd auf dem Programm, ein Hügel, auf dem sich das Mahnmal und das Museum für die Opfer des Genozides an Armeniern im Jahre 1915 befinden. Zeit zum Ausruhen nach der schlaflosen Nacht. Abendessen und Übernachtung in Jerewan.

 

2. Tag,  Jerewan – Aschtarak - Jerewan

Po śniadaniu przejazd do Amberd twierdzy. To jest tylko stosunkowo dobrze zachowana forteca pochodzi od średniowiecznej Armenii małej. Fort znajduje się około 2000m wysoko na Aragats górskich. Oprócz twierdzy można zobaczyć jedną z najpiękniejszych kościołów w Armenii. Dalej w kierunku miasta Ashtarak. Odwiedź dwa klasztory i Hovhannavank kompleksy Saghmosavank, które są tylko 5 km od siebie i należą do najpiękniejszych klasztorów w średniowieczu. Oba znajdują się na pięknej rzeki kanionu Kazachstanu. Lunch w restauracji w Ashtarak. Weiterahrt miastu Ashtarak. W centrum miasta, małe Karmravor kościół rodzina jest z dachówkami z 7. Jh.Rückfahrt do Erewania. Kolacja i nocleg w Erywaniu.


Nach dem Frühstück Fahrt zur Festung Amberd. Das ist die einzige relativ gut erhaltene Festung aus dem mittelalterischen Armenien. Die Festung befindet sich über 2000m hoch auf dem Berg Aragats. Neben der Festung sieht man eine von den feinsten Kirchen Armeniens. Weiterfahrt in Richtung der Stadt Aschtarak. Besichtigung zwei Klosterkomplexe Saghmosavank und Hovhannavank, die voneinander nur 5 km entfernt sind und zu den schönsten Klöstern des Mittelalters gehören. Beide befinden sich an der wunderschönen Schlucht des Flusses Kasach. Mittagessen in einem Restaurant in Aschtarak. Weiterahrt zur Stadt Aschtarak. Im Zentrum der Stadt steht die kleine Familienkirche Karmravor mit dem Ziegeldach aus dem 7. Jh.Rückfahrt nach Jerewan. Abendessen und Übernachtung in Jerewan.

 

 

3. Tag,  Jerewan – Alaverdi – Jerewan

Dziś podróż jest na północy kraju. Miasto Alaverdi jest ostatnim Armenian miasto na północy, w pobliżu granicy z Gruzją. Niedaleko od klasztoru Alaverdi są dwa duże kompleksy Armenia Sanahin i Haghpat. Zarówno gehörem Listę Światowego Dziedzictwa UNSCO i składa się z kościołów, Vorkirchen, scriptoria, dzwonnicy, w Haghpat widzisz średniowieczne umiejętności refektarzu. Droga do miasta Alaverdi jest Debed Rzeka z przepięknego wąwozu. Krajobraz urzeka tutaj. Powrót do Erewania. Kolacja i nocleg w Erywaniu.


Dziś podróż jest na północy kraju. Miasto Alaverdi jest ostatnim Armenian miasto na północy, w pobliżu granicy z Gruzją. Niedaleko od klasztoru Alaverdi są dwa duże kompleksy Armenia Sanahin i Haghpat. Zarówno gehörem Listę Światowego Dziedzictwa UNSCO i składa się z kościołów, Vorkirchen, scriptoria, dzwonnicy, w Haghpat widzisz średniowieczne umiejętności refektarzu. Droga do miasta Alaverdi jest Debed Rzeka z przepięknego wąwozu. Krajobraz urzeka tutaj. Powrót do Erewania. Kolacja i nocleg w Erywaniu.Heute liegt die Fahrt nach Norden des Landes. Die Stadt Alaverdi ist die letzte armenische Stadt im Norden, nah an der georgischen Grenze. Nicht weit von Alaverdi befinden sich zwei grosse Klosterkomplexe Armeniens Sanahin und Haghpat. Beide gehörem zum Weltkulturerbe von UNSCO und bestehen aus Kirchen, Vorkirchen, Skriptorien, Glockentürme, im Haghpat sieht man auch ein mittelalterisches Refektorium. Die Strasse zur Stadt Alawerdi liegt dem Fluss Debed mit der atemberaubenden Schlucht entlang. Die Landschaft hier bezaubert. Rückfahrt nach Jerewan. Abendessen und Übernachtung in Jerewan.

  

4. Tag, Jerewan – Edschmiatsin– Jerewan (am Sonntag)

Przejazd do Ejmiatsin. To miejsce jest duchowym centrum wszystkich Ormian. Oto główny katedra i siedziba głowy kościoła ormiańskiego (Katolikos). W niedzielę można uczestniczyć w ormiańskim kościele tutaj. W drodze powrotnej w programie jest ruiny majestatycznego kościoła pałacowego z 7. wieku po Zvartnots drodze powrotnej do Erewania, jest jeszcze możliwość, aby odwiedzić najciekawsze Muzeum Historycznym Armenii. Na życzenie można jeszcze odwiedzić pchli targ. Nocleg w Erewaniu.


Die Fahrt nach Edschmiatsin. Dieser Ort ist das geistliche Zentrum aller Armenier. Hier befinden sich die Hauptkathedrale und der Sitz des Oberhauptes der armenischen Kirche (Katolikos) . Am Sonntag kann man hier an dem armenischen Gottesdienst teilnehmen. Auf dem Rückweg steht im Programm noch die Ruinen der majestätischen Palastkirche Zwartnots aus dem 7 Jh. Nach der Rückfahrt nach Jerewan besteht noch eine Möglichkeit das höchst interessante historische Museum Armeniens zu besichtigen. Auf dem Wunsch kann man noch den Flohmarkt besuchen. Übernachtung in Jerewan.   

  

5. Tag, Dilidjan – Sewansee – Jerewan

Po śniadaniu wyjazd i jechać do Goschavank klasztoru, w którym niegdyś słynny uniwersytet. Jazda jest o mieście Dilijan. Feiterfahrt jeziora Sewan. Odwiedź dwa małe kościoły na półwyspie. W jednym z kościołów jest ciekawy kamienny krzyż w 13. Obiad Century w restauracji nad jeziorem. Menu - ryby z jeziora. Po kolacji wizyta na cmentarzu w miejscowości Noraduz, gdzie ponad 900 kamienie krzyżowe z różnych wieków są postrzegane. Powrót do Erewania. Kolacja i nocleg w Erywaniu.


Nach dem Frühstück und Auschecken Fahrt zum Kloster Goschavank, wo sich einmal eine berühmte Universität befand. Die Fahrt liegt über die Stadt Dilijan. Feiterfahrt zum Sewansee. Besichtigung der zwei kleinen Kirchen auf der Halbinsel. In einer von den Kirchen steht ein interessanter Kreuzstein aus dem 13. Jh. Mittagessen in einem Restaurant am See. Im Menü – Fisch aus dem See. Nach dem Essen Besuch eines Friedhofes im Dorf Noraduz, wo mehr als 900 Kreuzsteine aus den verschiedenen Jahrhunderten zu sehen sind. Rückfahrt nach Jerewan. Abendessen und Übernachtung in Jerewan.

 

6. Tag, Jerewan – Chor Wirab – Noravank - Jerewan  

Rano przejazd wzdłuż legendarnego Silk Road na południu kraju. Virap Khor klasztor - sanktuarium Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego i miejsce pielgrzymek dla Ormian z całego świata, jest ściśle związane z rozprzestrzenianiem się chrześcijaństwa w Armenii. Oto dół głęboki, gdzie Grzegorz Illuminator (nasze pierwsze Katolikos) został aresztowany 13 Jahte długo. W tle klasztoru, biblijny Ararat wznosi. Podróż trwa południe do Norawank klasztoru, który jest perłą architektury sakralnej Ormian w średniowieczu. Tu obiad w restauracji. Powrót do Erewania. Kolacja i nocleg w Erywaniu.

 

Morgens Fahrt über die legendäre Seidenstrasse nach dem Süden des Landes. Das Kloster Chor Wirap – ein Heiligtum der armenisch-apostolischen Kirche und Wallfahrtsort für Armenier aus der ganzen Welt, ist eng mit der Verbreitung des Christentums in Armenien verbunden. Hier befindet sich die Tiefe Grube, wo der Hl. Grigor der Erleuchter (unser erster Katolikos) 13 lange Jahte eingesperrt war. Im Hintergrund des Klosters erhebt sich der biblische Berg Ararat. Die Fahrt geht weiter nach Süden zu dem Kloster Noravank, das eine Perle der armenischen sakralen Baukunst des Mittelalters ist. Hier Mittagessen in einem Restaurant. Rückfahrt nach Jerewan. Abendessen und Übernachtung in Jerewan.

 

7. Tag, Jerewan – Garni – Berg Ararat – Geghard – Jerewan 

W tym dniu na drodze do Garni pogańskiej świątyni prowadzi od pierwszego Wne nazwany przez sposób można Tscharents'bogen po słynnego poety ormiańskiego podziwiać biblijnej Ararat montażu. Stąd roztacza się piękny widok na biblijnej górze. Niedaleko świątyni jest Geghard Monastery, jeden z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych Armenii. Lunch w miejscowości Garni z lavash (Armenian płaski chleb). Obserwować i uczestniczyć w Lawaschbacken z kobiet wiejskich. Hosting Lawasz z serem i ziołami. Powrót do Erewania. Wizyta w hali targowej. Pożegnalna kolacja w lokalnej restauracji z folkloru. Kolacja i nocleg w Erywaniu.

 

Am diesen Tag führt der Weg zum heidnischen Tempel Garni aus dem 1. Jh. nach Chr. Unterwegs kann man vom Tscharents´bogen, benannt nach dem bekannten armenischen Dichter den biblischen Berg Ararat bewundern. Von hier bietet sich eine herrliche Aussicht auf den biblischen Berg. Nicht weit vom Tempel steht das Höhlenkloster Geghard, eine der bedeutendsten Wallfahrtsstätten Armeniens. Mittagessen im Dorf Garni mit Lawasch (armenisches Fladenbrot). Zuschauen und Teilnahme am Lawaschbacken mit den Dorffrauen. Bewirtung Lawasch mit Käse und Kräuter. Rückfahrt nach Jerewan. Besuch der Markthalle. Abschiedsabendessen in einem landestypischen Restaurant mit der Folklore. Abendessen und Übernachtung in Jerewan.

  

8. Tag, Transfer zum Flughafen - Abreise

Transfer na lotnisko - Odlot do kraju.

 

TARIF FÜR DAS PAKET FIT IN 2013

(Pro Person in USD)

HOTELS

2 osoby

4  

osoby

6  

osob

osob

 od 10 osob i więcej

 

 

Zuschlag /

Dopłata za

pokój 1-osobowy

GOLDEN TULIP   5*

1.370

1.165

1.110

1065

1025

 

 

385 

METROPOL  4*

1130

925

870

825

785

 

 

$ 275

ANI PLAZA

 4*

1.145

940

885

840 

800

 

 

$ 180

HRAZDAN

3*

1.060

855

800

755

715

 

 

$ 145

 

 

TARIF  FÜR DAS PAKET FÜR GRUPPEN IN 2013  

(Pro Person in USD)

HOTELS

16+1 Pers.

20+1 Pers.

25+1 Pers.

30+1 Pers.

 

 

 

EZ-Zuschlag

GOLDEN TULIP   5*

1.055

985

965

950

 

 

 

375

METROPOL

4*

790

735

715

700

 

 

 

265

ANI PLAZA

 4*

805

750

730

715

 

 

 

160

HRAZDAN

3*

715

665

645

630

 

 

 

135

 

Inklusive Leistungen:

Wliczone usługi:

  • Transfery (lotnisko-hotel-lotnisko)
  • Zwiedzanie z przewodnikiem i transport
  • Wpisowe dla wszystkich zabytków;Przyjazd rano po przyjeździe;
  • 7 noclegów w jednym z powyższych hoteli w ErewaniuWyżywienie: 
  • pełne wyżywienie
  • 1 b utelka wody na osobę na dzień
  • Transfers (Flughafen-Hotel-Flughafen)
  • Tourtransporte und Reiseleitung 
  • Eintrittsgeld für alle Sehenswürdigkeiten;
  • Einchecken am frühen Morgen nach der Ankuft;
  • 7 Übernachtungen in einem von obengenannten Hotels in Jerewan
  • Verpflegung: Vollpension 
  • 1 Flasche Wasser pro Person täglich 

Nicht inklusive Leistungen:

  • Reiseversicherung
  • Alkoholische Getränke
  • Trinkgelder
  • Ausgaben persönlicher Art

9 TAGE/ 8 NÄCHTE  REISEPROGRAMM FÜR 2013

MIT ÜBERNACHTUNGEN IN JEREWAN

 

1. Tag Abreise vom Heimatland

2. Tag Ankunft in Jerewan /Transfer ins Hotel/ Einchecken/ Ausruhen

 

11:00 Besichtigung  Jerewans

  •  Frühstück im Hotel
  •  Stadtrundfahrt durch Jerewan
  •  Mutter-Armenien (Panorama auf die Stadt Jerewan)
  •  Matenadaran (Museum für die alten Handschriften)
  •  Mitagessen im Restaurant
  •  Zizernakaberd (Schwalbenfestung-Mahnmal und Museum für Opfer des 

      Genozides von 1915).

  •  Abendessen im Restaurant
  •  Übernachtung in Jerewan 

 3.Tag 09:00 Ausflug nach Aschtarak und Amberd

  •  Frühstück im Hotel
  •  Amberd (Alte Festung und Kirche der Fürstenfamilie Pahlavuni, X-XIII)
  •  Die Kirchen  Hovhanavank und Saghmossavank (X-XIII Jh.)
  •  Mittagessen im Restaurant 
  •  Die Stadt Aschtarak; die Karmravorkirche (VII Jh.)
  •  Rückfahrt nach Jerewan  
  •  Abendessen im Restaurant
  •  Übernachtung in Jerewan

4.Tag 08:30 Ausflug nach Alaverdi 

  •  Frühstück im Hotel
  •  Die Stadt Alaverdi 
  •  Der Klosterkomplex Sanahin (X Jh.)
  •  Mittagessen
  •  Der Klosterkomplex Haghpat (X-XII Jh.)
  •  Rückfahrt nach Jerewan
  • Abendessen im Restaurant im Hotel
  • Übernachtung in Jerewan

5.Tag 09:00 Ausflug nach Edschmiatsin 

  • Frühstück im Hotel
  • Die Kirche der Hl. Hripssimeh (VII Jh.)
  • Die Hauptkathedrale  IV Jh. (Gottesdienst am  Sonntag) 
  • Mittagessen im Restaurant
  • Ruinen von Swartnotz (der Tempel der Himmelsscharen, VII Jh.)
  • Rückfahrt nach Jerewan
  • Das Historische Museum
  • Vernisage (Flohmarkt am Wochenende)
  • Abendessen im Restaurant

6.Tag 09:00 Ausflug nach Sewan-See und Goschavank

  • Frühstück im Hotel
  • Die Statue “Achthamar“
  • Klosterkomplex Goshavank (XII -XIII Jh.)
  • Der Sewansee
  • Halbinsel am Sewansee
  • Die Kirchen auf der Halbinsel  (IX Jh.) 
  • Mittagessen 
  • Noratuz (Friedhof mit den Kreuzsteinen)
  • Rückfahrt nach Jerewan
  • Abendessen im Restaurant
  • Übernachtung in Jerewan

7.Tag 09:00 Ausflug nach Chor Wirap - Noravank 

  • Frühstück im Hotel
  • Das Kloster Chor Wirap (Tiefe Grube)
  • Das Kloster Noravank (XII-XIII Jh.)
  • Mittagessen 
  • Rückfahrt nach Jerewan
  • Abendessen im Restaurant
  • Übernachtung in Jerewan

8. Tag 09:00 Ausflug nach Garni-Geghard

  • Frühstück im Hotel
  • Jeghische Tscharents Bogen (Blick auf den Berg Ararat)
  • Garni (heidnischer Sonnentempel,  I Jh)
  • Geghard (Höhlenkloster, XII-XIII Jh.)
  • Mittagessen im Dorfhaus (Zuschauen und helfen den Frauen, die im Ofen armenisches Fladenbrot – Lawasch - backen. Bewirtung Lawasch mit Käse und Kräuter)
  • Rückfahrt nach Jerewan 
  • Besuch der Markthalle
  • Frei Zeit
  • Abschiedsabendessen
  • Übernachtung in Jerewan

 9.Tag Auschecken/Transfer zum Flughafen/ Abflug         

 

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY NOE:

Hinweis: Bitte die mit * gekennzeichneten Felder ausfüllen.

FILMOTEKA O ARMENII

Film co prawda w angielskim ale interesujące obrazy :)

Ciut, ciut historii o najstarszym chrześcijańskim państwie Armenii.

Armenia to pierwszy kraj na świecie, który ogłosił chrześcijaństwo religią państwową, wcześniej niż uczyniło to Cesarstwo Rzymskie. Nastąpiło to prawdopodobnie za rządów króla Tyrydatesa III (298-330) już w 301 r., a więc w czasie, gdy na rozkaz cesarza Dioklecjana (284-305) w Rzymie trwały krawe prześladowania chrześcijan. Ta właśnie data stała się punktem odniesienia do trwających obecnie obchodów 1700. rocznicy chrześcijaństwa w tym kraju.

 

Początki Armenii sięgają czasów biblijnych. Według tradycji górą, na której osiadła Arka Noego był Ararat, święta góra Ormian. Ormianie wywodzą swe korzenie od wnuka Noego - Hajka (stąd ormiańska nazwa ich państwa: Hajastan; nazwa Armenia wywodzi się z języka greckiego - po raz pierwszy użył jej historyk grecki Herodot). Już przed VII w. p.Ch. istniało prehistoryczne państwo Urartu, kolejne wieki to czas kształtowania się narodu ormiańskiego, uwieńczonego w II w. p.Ch. pełnym uniezależnieniem się od Persji. Niestety już w I w. p.Ch. państwo armeńskie popadło w zależność od Rzymu, a następnie także Partów.

Chrześcijaństwo dotarło do Armenii już w pierwszej fazie rozprzestrzeniania się Dobrej Nowiny: według tradycji na terenie tego państwa głosili Ewangelię apostołowie śś. Bartłomiej i Juda Tadeusz. Armenia do 297 r.była częścią imperium rzymskiego, stąd na równi z innymi częściami imperium docierała do niej zarówno Ewangelia, jak i prześladowania chrześcijan. W 301 r. - król Tirydates III, nawrócony dzięki wysiłkowi św. Grzegorza Oświeciciela, uznał chrześcijaństwo za religię państwową (co miało znaczenie zarówno religijne, jak i polityczne). Św. Grzegorz Oświeciciel - z pochodzenia Part, wykształcenie odebrał w Cezarei Kapadockiej (podległej Bizancjum), tam też otrzymał święcenia biskupie w 301 r. Z tego względu później patriarchat konstantynopolitański oczekiwał od Kościoła ormiańskiego uznania swej zwierzchności kościelnej, a także kierował oskarżenia o herezje, mające na celu podważyć ortodoksję Kościoła ormiańskiego. Przykładowo - dopatrywano się oznaki monofizytyzmu w fakcie nieobecności w liturgii ormiańskiej znaku zmieszania wody z winem, charakterystycznego dla kultury greckiej, który po soborze chalcedońskim uznano za symbol dwóch natur w Chrystusie. Ormianie tymczasem należeli do kultury wschodniej, w której (tak samo jak w Palestynie za czasów Jezusa) nie było zwyczaju mieszania wody z winem, stąd nie uznawali konieczności wprowadzania tego - dziwnego dla nich - znaku. Zarzuty dotyczyły także stosowania przez Ormian chleba niekwaszonego - choć było to zgodne zarówno z żydowskim obyczajem towarzyszącym świętom Paschy, jak i tradycją chrześcijaństwa łacińskiego.

404/405 mnich św. Mesrop Marztoc stworzył alfabet, zawierający 36 liter, dzięki czemu mógł następnie przełożyć Pismo Św. na język ormiański (ok. 407). Posiadanie własnego alfabetu spowodowało także bujny rozwój literatury w języku narodowym. Wkrótce potem Persja, odwieczny wróg Armenii, rozpoczęła kolejną kampanię, mającą na celu narzucenie zoroastranizmu (mazdaizmu). Stało się to przyczyną powstania przeciw Persom. Z powodu zmagań wojennych hierarchowie ormiańscy nie mogli brać udziału w Soborze Chalcedońskim (451). Dopiero w 484 r. Ormianom udało się odnieść decydujące zwycięstwo i wyzwolić spod presji Persów.

Ormianie nigdy nie pragnęli odłączać się od Kościoła powszechnego, nieszczęśliwe położenie geograficzne nie sprzyjało jednak kontaktom doktrynalnym i wzajemnemu zrozumieniu. Do jurysdykcyjnych zakusów Bizancjum doszło fałszywe przedstawienie uchwał Chalcedonu, które sprawiło, że Kościoł ormiański odrzucił je w 554 roku, na synodzie w Dywin. To pogłębiło dystans do Kościoła powszechnego. Z drugiej strony - zachodnie oskarżenia Ormian o jawny monofizytyzm oparte były często na przekłamaniach i powierzchownych interpretacjach, wynikających z nieznajomości języka i tradycji Ormian.

Sytuacja polityczna kolejnych stuleci - aż do naszych czasów - nie sprzyjała przywróceniu pełnej jedności. VII-X wiek to czas poddania władzy muzułmańskich Arabów, następnie od XI w. Turków seldżuckich. XI-XIV w.istniało założone przez emigrantów królestwo Armenii Cylicyjskiej. W tym samym czasie część Ormian emigrowała do innych krajów, m.in. do Polski. Najliczniejsze wspólnoty polskich Ormian zlokalizowane były w Kamieńcu Podolskim (do I rozbioru - 1772), Kutach (nad Czeremoszem na granicy polsko-rumuńskiej, była to od I rozbioru aż do masakry Ormian w 1944 najliczniejsza społeczność), Horodence, Stanisławowie, Łyśćcu, Lwowie i Brzeżanach. Polskim Ormianom udało się szybciej niż ich ziomkom pozostałym w ojczyźnie odzyskać pełną jedność z Rzymem, głównie za sprawą abpa Mikołaja Torosowicza. Udało mu się - choć nie bez tarć i trudności, częściowo spowodowanych jego własną osobowością - zachować ormiańską liturgię i tradycje, uzgadniając jednocześnie doktrynę i dyscyplinę kościelną z nauczaniem i praktyką Kościoła powszechnego.

Kolejne wieki bez własnej państwowości ugruntowały w Ormianach poczucie nierozłącznej jedności charakteru narodowego z wyznawaną wiarą. Patriarcha w Eczmiadzynie był duchowym i politycznym centrum narodu. Obok pozytywnego skutku w postaci utrzymania tożsamości narodowej miało to jednak także negatywne konsekwencje: próby odbudowania jedności kościelnej z Rzymem dokonywane na przestrzeni wieków przez niektórych patriarchów (a wcześniej również zakonników) odczytywane były jako zdrada narodowa. Stosunkowo najwięcej szczęścia miał abp Aleppo Abraham Ardziwian, który w 1742 r. przebywając w Rzymie, choć zmożony chorobą (być może spowodowaną trucizną) zdołał złożyć papieżowi Benedyktowi XIV katolickie wyznanie wiary. Po wyzdrowieniu nie mógł jednak wrócić na teren Armenii, udał się więc do Bejrutu w Libanie, gdzie wznowił Ormiański Patriarchat Katolicki. Patriarchat ten istnieje do dziś - jego wierni mieli okazję spotkać się z Ojcem św. podczas jego niedawnych pielgrzymek do Libanu i Syrii.

Na pocz. XIX w. Rosjanie stopniowo wyparli Persów i Turków z Kaukazu, opanowując także znaczną część Armenii, pozostała znajdowała się głównie w granicach Turcji. Ormianie zamieszkujący Turcję mieli stać się ofiarami pierwszego w XX w. ludobójstwa. W momencie wybuchu I wojny świat. zostali uznani przez Turków za element podejrzany religijnie i etnicznie i w1915 r. brutalnie wymordowani (szacunkowa liczba zabitych: od 600.000 do 2.500.000).

Zakończenie I wojny świat. oznaczało dla Armenii, podobnie jak dla Polski, niepodległość - niestety trwała ona jedynie 2 lata. Część odzyskanych terenów ponownie zajęła Turcja, pozostałe zaś dostały się pod władzę komunistów, którzy 2.12.1920 ogłosili Armenię republiką radziecką. Pod władaniem sowieckim narodowy Kościół ormiański, podobnie jak Cerkiew Prawosławna, był ściśle inwigilowany i sterowany przez władze państwowe, hierarchia i duchowieństwo katolickie zostało natomiast wymordowane.

Armenia odzyskała niepodległość w 1991 roku. Trudna sytuacja geopolityczna sprawiła jednak, że przeważająca część inteligencji i osób mogących czynnie przyczynić się do odbudowy państwowości skorzystała z pierwszej nadarzającej się okazji i wyjechała z kraju. Ten stan rzeczy odbija się zarówno na życiu społecznym, jak i religijnym. Choć niemal każdy Ormianin uważa się za chrześcijanina, stan świadomości religijnej jest bardzo słaby, a zewnętrznym praktykom religijnym brak często pogłębienia.

Obrządek ormiański

Pierwszymi przekazicielami formuł liturgicznych na terenie Armenii byli święci Apostołowie Bartłomiej i Juda Tadeusz. Z chwilą chrztu Armenii w 301 r., za pośrednictwem Kościołów w Poncie i Kapadocji (z zachodu) i Kościoła syryjskiego (z południa), równolegle z językiem greckim i syryjskim na terenie Armenii powstały dwa kierunki liturgiczne — grecki i syryjski.

Przy końcu IV w., kiedy powstała ormiańska hierarchia kościelna, będąca w zależności od Cezarei Kapadockiej, pierwszy Katolikos — Patriarcha Kościoła ormiańskiego św. Grzegorz Oświeciciel (po orm. Lusaworicz) w Liturgii przyznawał pierwszeństwo tradycji kapadockiej, chociaż do V w. zwłaszcza w Armenii południowej wpływy syryjskie łącznie z językiem były bardzo silne. I tak starożytna liturgia mszalna św. Bazylego była w użyciu u Ormian od IV w. i pozostała mniej więcej w swej pierwotnej czystości aż do V w.

Dwie anafory mszalne, chociaż drugorzędne, które zachowały się do dziś, jako anafory św. Grzegorza Oświeciciela i św. Izaaka Wielkiego, są niczym innym, jak starą liturgią mszalną św. Bazylego.

Opracowanie przez św. Mesropa Masztoca w 405 r. własnego alfabetu ormiańskiego, uczyniło język ormiański liturgicznym. Pismo św., pisma Ojców Kościoła oraz teksty mszalne, będące wówczas w użyciu, przetłumaczone zostały na język ormiański. Tak, jak w innych dziedzinach, tak i w Liturgii mszalnej stosowano metodę wybiórczą. Różne elementy z poszczególnych form liturgicznych, będących wówczas w użyciu harmonijnie złączone zostały w całość, dając początek tej Liturgii Mszy św., jaka obecnie używana jest w całym Kościele ormiańskim. Wyboru poszczególnych tekstów mszalnych dokonał przy końcu V w. patriarcha Howan Mandakuni. W Liturgii tej spośród elementów tradycji kapadockiej i syryjskiej, wybijają się fragmenty Liturgii mszalnej św. Jana Złotoustego, zwłaszcza w pierwszej części Mszy św. Obecna Liturgia Mszy św. w obrządku ormiańskim w istocie swej pochodzi z II poł. V w.

W Średniowieczu, podczas misji dominikańskich Fratres Unitores wśród Ormian oraz wypraw krzyżowych, do tej Liturgii typowo ormiańskiej dodane zostały elementy z ówczesnej Liturgii Rzymskiej : Confiteor, Psalm 42 odmawiany na wstępie Mszy św. u stopni ołtarza oraz końcowa Ewangelia św. Jana „Na początku było Słowo”.

Obecnie w Kościele ormiańskim przez cały rok w użyciu jest tylko jedna anafora mszalna. Zmianie ulega tylko Introit, Psalm gradualny, Lekcja i Ewangelia. Według najstarszej tradycji apostolskiej, chleb używany do Mszy św. jest niekwaszony.

Śpiewy wykonywane podczas sprawowania Mszy św. pochodzą z okresu kształtowania się obecnej Liturgii mszalnej. Aż do końca XIX w. wykonywane były tylko w układzie jednogłosowym. Obecnie wykonuje się je w układzie polifonicznym, zachowując jednak własny, ormiański styl muzyczny.

Językiem używanym podczas sprawowania Mszy św. i w całej Liturgii ormiańskiej jest starożytny język ormiański z tzw. „złotego okresu” literatury ormiańskiej (V — IX w.), zwany „grabar”, będący podstawa współczesnego języka ormiańskiego — „aszharabar”.

 

Kommentar schreiben

Kommentare: 0